انتخاب ساز تخصصی موسیقی از مهم‌ترین مراحل یادگیری است. یادگیری ساز و قدم نهادن به دنیای موسیقی می‌تواند یکی از تجربه‌های جذابی باشد که تابه‌حال در زندگی انجام داده‌اید. اینکه در مدرسه شروع به یادگیری ساز کرده‌اید، یا قصد ملحق شدن به یک گروه موسیقی را دارید و یا اینکه پس از بزرگ شدن فرزندتان وقت بیشتری دارید و نیت کرده‌اید که یک ساز را تجربه کنید، در لذتی که از این کار خواهید برد تأثیری نمی‌گذارد. اینکه بر سر چندراهی گیرکرده‌اید و نمی‌دانید چه سازی را بهتر است انتخاب کنید یک موقعیت عالی است و از آن هراس نداشته باشید زیرا به معنی امکان‌پذیر بودن هر چیزی است، در این مقاله سعی داریم راهکارها و توصیه‌های لازم جهت انتخاب ساز تخصصی خود و آسان‌ترین سازها، از بین انواع سازهای موجود را به شما ارائه دهیم.
- تنوع در انتخاب ساز
- چند نکته کاربردی جهت انتخاب ساز تخصصی موسیقی
تنوع در انتخاب ساز تخصصی
شما برای شروع یادگیری می‌توانید از بین سازهای سنتی و جدید، غربی یا شرقی یکی را انتخاب کرده و توانایی و مهارت خود را در زمینه موسیقی بیازمایید. برای مثال پیانو یکی از معمول‌ترین سازها جهت یادگیری موسیقی است زیرا به‌خوبی ذات موسیقی را نشان می‌دهد و از طرف دیگر در بسیاری از فرهنگ‌ها و سبک‌های موزیک رایج است. اگر قصد یادگیری موسیقی را دارید پیانو و کیبورد یکی از بهترین انتخاب‌هایی است که فارغ از سن و سال، پیر یا جوان بودن می‌توانید داشته باشید. انواع مختلفی از خانواده این ساز وجود دارد که بعدها می‌توانید یادگیری آن را به کارنامه موسیقی خود اضافه کنید همچون: آکاردئون، سینتی سایزر، هارپسیکورد، هارمونیوم و ارگان.
گیتار: یادگیری گیتار درهای بسیاری را ازنظر تنوع و سبک رو به روی شما باز می‌کند از کلاسیک گرفته تا متال. گیتار از سازهایی است که در فرهنگ پاپ تأثیر بسزایی داشته است و در بین کسانی که مبتدی هستند و به‌تازگی قصد یادگیری ساز را دارند محبوبیت ویژه‌ای دارد. شما در انتخاب بهترین گیتار برای مبتدی ها با تنوع زیادی روبه‌رو هستید، می‌توانید آکوستیک انتخاب کرده و یا می‌توانید کار خود را با یک گیتار الکتریک شروع کنید. زمانی که مقدمات ساز گیتار را آموختید، می‌توانید نواختن سازهای دیگری ازجمله گیتار بیس، ماندولین، بانجو، چنگ و سنتور را نیز بیاموزید.
خانواده ویولن: یکی از حرفه‌ای‌ترین کارها در زمینه موسیقی نواختن سازهای زهی و کلاسیک بخصوص در ارکستر است. اگر به موسیقی کلاسیک علاقه‌مند هستید سازهای زهی می‌توانند انتخاب مناسبی برای شما باشند و این سازها در سرتاسر جهان طرفداران بی‌شماری دارند. سازهای زهی کلاسیک شامل ویولن، ویولا، ویولن سل و دابل بأس هستند. ویولن ازجمله سازهایی است که طیف وسیعی دارد، در سایزهای مختلف تولید می‌شود، به‌راحتی می‌توان آن را نگاه داشت و نواخت و بهترین ویولن از نظر کیفیت صدا و صداهایی که تولید می‌کند در نوع خود بی‌نظیر است. ویولا کمی از ویولن بزرگ‌تر و تیره‌تر است و همچنین صدای بم‌تری نسبت به آن دارد. اگر دست‌های بزرگ و بازوی بلندی دارید شاید انتخاب ساز تخصصی ویولا برای شما مناسب‌تر باشد. ویولن سل از ویولن و ویولا بسیار بزرگ‌تر است و برای نواختش باید آن را روی زمین قرارداد. صدای بمی دارد و در ارکسترها می‌تواند هماهنگی خوبی با سایر سازها ایجاد کند. دابل باس کم صداترین عضو خانواده ویولن است. این ساز نیز با آرشه نواخته می‌شود.
ساز برنجی: سازهای برنجی در دو نوع ساده و پیچیده از انواع ساز تخصصی موسیقی هستند که معمولاً دارای لوله بلند فلزی‌اند که روی آن‌ها ابزارآلات و دکمه‌هایی تعبیه‌شده است که میزان نت و حجم صدا را کنترل می‌کنند. این سازها از طریق لب و با دمیدن در ساز نواخته می‌شوند. این نوع سازها در انواع سبک موسیقی مثل جاز، ارکستر، مارش نظامی و موسیقی R&B نواخته می‌شوند از انواع آن می‌توان به شیپور (ترومپت)، توبا، سوسافون، ترومبون و هورن فرانسوی اشاره کرد.
ساز بادی: سازهای بادی چوبی (وودویندز) از انواع سازهای دمیدنی هستند. صدا در این سازها از طریق نی و با ضربه زدن به آن ایجاد می‌شود (به‌جز فلوت). نواختن این سازها نیاز به بنیه قوی دارد زیرا شما مدام در حال دمیدن به داخل آن هستید. این ساز برای اجرای موسیقی کلاسیک و جاز کاربرد بسیاری داشته و طنین بسیار گوش‌نوازی دارند. از انواع این ساز تخصصی موسیقی می‌توان به فلوت، کلارینت، ساکسیفون، باسون و هارمونیکا اشاره کرد.
ساز کوبه‌ای: پرکاشن (سازهای کوبه‌ای) یکی از سازهای اصلی در بندهای موسیقی است. در برخی از بندها تنها از یک درام استفاده می‌شود ولی در سایر گروه‌های موسیقی می‌توانید انواع پرکاشن که با مالش و ضربه دست و یا با استفاده از چوب اجرا می‌شوند را ببینید. این ساز مؤثرترین نوع ساز تخصصی موسیقی برای ایجاد ریتم در موسیقی است. انواع پرکاشن شامل: درام، ویبرافون، زایلافون، بلز، کانگا و تیمپانی می‌شوند.
سازهای جدید در دنیای موسیقی: سازها صرفاً به این ابزارآلات موسیقی که تاکنون نام بردیم محدود نمی‌شوند و افراد می‌توانند از ابزار مختلفی استفاده کرده و نت‌های موسیقی بیافرینند. شاید تابه‌حال دیده باشید مردی در کنار خیابان با چند سطل رنگ و چند درب قابلمه به زیبایی هرچه‌تمام‌تر می‌نوازد. علاوه بر این امروزه با گسترش و پیشرفت تکنولوژی ابزار جدید الکترونیکی وارد بازار شده که با یک دستگاه واحد می‌توان صدای انواع سازها در ریتم‌ها و سبک‌های مختلف را استخراج کرد. بی‌شک دی جی یکی از این ابزار است. در دنیا انواع و اقسام سازهای مختلف سنتی و جدید وجود دارد که ما در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: ارهو، پیپا، گوژنگ (سازهای چینی)، سه‌تار، سنتور، کوتو (چنگ ژاپنی)، پن پایپ، هورن انگلیسی، ملوفون و …
بهترین انتخاب شما کاملاً به خود شما بستگی دارد اینکه که هستید و چه می‌خواهید؟
چند نکته کاربردی جهت انتخاب بهتر ساز تخصصی موسیقی
- پیش از انتخاب ساز تخصصی موسیقی خود، سازهای مختلف را امتحان کنید. این‌همه مدت صبر کرده‌اید کمی دیگر نیز صبر به خرج دهید. ترومپت، گیتار، پیانو، فلوت یا هر ساز دیگر را لمس کنید و سعی کنید آن‌ها را به صدا درآورید. قرار نیست قطعه‌ای بنوازید همین تولید صدا شما را آگاه می‌کند که آیا حاضر هستید این ساز را یاد بگیرید و آیا ارزش وقت صرف کردن دارد یا نه. برای این کار می‌توانید با یک فرد خبره به فروشگاه‌های ساز مراجعه کنید و فروشندگان حتماً به شما این اجازه را خواهند داد که سازهای مختلف را امتحان کنید حتی برخی از آن‌ها با توجه به تجربیاتشان می‌توانند توصیه‌های کاربردی به شما ارائه بدهند.
- برای انتخاب ساز تخصصی موسیقی به امکاناتی که در دسترس شماست توجه کنید. اینکه به کدام آموزشگاه دسترسی دارید، هزینه خرید ساز و یا معلم خصوصی، شرایط تمرین و … همه‌چیز را در نظر بگیرید. اگر قصد یادگیری موسیقی در یک مدرسه موسیقی را دارید از تعداد و انواع سازهایی که در آنجا هست مطلع شوید، شاید شما بخواهید سازی را یاد بگیرید که در مدرسه موجود نمی‌باشد، درخواست بدهید و مطمئن شوید که آن ساز را فراهم می‌کنند و یا ببینید شرایط آموزش آن را دارند یا خیر.
حتما بخوانید:
قیمت بهترین سنتور های ایرانی
- همواره برای انتخاب ساز تخصصی گزینه‌های زیادی برای خود در نظر بگیرید و خودتان را محدود به یک ساز خاص نکنید. برخی از سازها پیش‌زمینه یادگیری سازهای دیگر هستند و شما می‌توانید کار خود را با آن‌ها شروع کرده و کم‌کم به سازهای دیگر نیز تسلط پیدا کنید.
- به ویژگی‌های بدنی، سایز و اندازه خود دقت کنید. برای مثال جهت نواختن سازهای برنجی باید دندان‌های قوی و یا لب‌های کوچک داشته باشید، داشتن انگشتان کوتاه می‌تواند مانع شما برای نواختن سازهای بسیاری باشد. برای انتخاب ساز تخصصی موسیقی همواره باید به این نکته فکر کنید که آیا توانایی بدنی حمل ساز، ضربه زدن، دمیدن و یا هر عمل دیگری برای نواختن ساز نیاز است را دارید یا نه.
- انتخاب ساز بر اساس شخصیت نیز از نکات دیگری است که حتماً باید مدنظر قرار دهید. ویژگی‌های شخصیتی همانند خجالتی بودن، اجتماعی بودن، درون‌گرا یا برونگرا بودن در انتخاب ساز تخصصی موسیقی می‌تواند مؤثر باشد.
- آنچه را که دوست دارید یاد بگیرید. به این موضوع دقت کنید که هنگام شنیدن موسیقی یا پخش موزیک از رادیو یا هر جای دیگری کدام ساز و نوا بیشتر شما را مجذوب کرده و حال خوبی به شما می‌دهد.
اگر مدام با انگشت بر روی سطوح می‌زنید و می‌کوبید نشان‌دهنده علاقه و استعداد شما برای یادگیری سازهای کوبه‌ای است یا هنگام اجرای گیتار در هوا با دستانتان گیتار می‌زنید؟ نشان‌دهنده تمایل شما به سازهای زهی و گیتار است. به این نشانه‌ها توجه کنید.
- سازی را انتخاب کنید که در عمل نیز بتوانید آن را بنوازید. ممکن ساز موردنظر شما درام باشد ولی والدینتان به خاطر صدای بلندش به‌شدت با آن مخالف باشند. در چنین شرایطی فکر جایگزین باشید مثلاً می‌توانید از درام دیجیتال که با هدفون و بدون مزاحمت نیز نواخته می‌شود استفاده کنید. یا درصورتی‌که محلی برای قرار دادن ساز بزرگی مثل درام، پیانو و … ندارید به فکر راه چاره باشید. با توجه به شرایطتان سازی را انتخاب کنید که آن را بنوازید نه اینکه به دلیل محدودیت‌های مختلف تبدیل به یک عضو دکوری در خانه‌تان شود.
- پیش‌تر ذکر کردیم که گزینه‌های خود را باز بگذارید اما این برای مرحله پس از یادگیری است یعنی خودتان را تنها به یک ساز تخصصی موسیقی محدود نکنید؛ اما در ابتدا برای انتخاب بهتر یک لیست پنج‌تایی (کمتر یا بیشتر) از سازهایی که علاقه مند به یادگیری آن هستید تهیه کنید و با تحلیل شرایط و ویژگی‌های مختلف آن‌ها را اولویت‌بندی کرده و درنهایت یک ساز را انتخاب کنید.
