در راهنمای خرید سازهای کوبه ای باید بدانید که این نوع ساز از طریق ضربه زدن و سائیدن دست، استیک یا بیتر تولید صدا و نوا می‌کنند. معمولاً سازهای کوبه ای برای به وجود آوردن ریتم طراحی‌شده‌اند و به‌صورت ترکیبی با سازهای دیگر نواخته می‌شوند اما بسیاری از آن‌ها نیز به‌تنهایی و جهت تولید ملودی به کار می‌روند. با رشد تجارت جهانی در زمینه موسیقی بسیاری از این سازها معرفی‌شده و طرفداران مختلفی در اقصی نقاط جهان پیداکرده‌اند.
انواع سازهای کوبه ای تقریباً از زمان ظهور بشر وجود داشته و تاریخچه برخی از آن‌ها به بیش از ۶۰۰۰ سال می‌رسد. جدا از ابعاد و نگاه موسیقیایی در بسیاری از فرهنگ‌ها سازهای کوبه‌ای جنبه ماورایی، قدرت بخش و شفابخش داشته و در بسیاری از مراسم و آیین‌های دینی و مقدس استفاده‌شده است. در مقاله راهنمای خرید سازهای کوبه ای شمارا با انواع این ساز و معروفترین و بهترین سازهای کوبه‌ای آشنا می‌کنیم.
پرکاربردترین سازهای کوبه ای جهان
جیمبه
ساز جیمبه از غرب آفریقا و میان مردمان ماندینکا می‌آید. این ساز ظاهری قبیله‌ای دارد و تقریباً ریشه تمام سازهای کوبه‌ای محسوب می‌شود. با استفاده از این ساز می‌توان طیف وسیعی از تن‌ها، از بم و عمیق گرفته تا روشن و بالا را اجرا کرد. این ساز قابلیت حمل آسانی دارد. جیمبه های سنتی معمولاً از چوب و پوست بز تهیه‌شده و در جیمبه های مدرن از مواد ترکیبی و مصنوعی برای ساخت بدنه و سری استفاده می‌شود. جیمبه با دست و گاهی با چوب نیز نواخته می‌شود.
جان جان
جان جآن‌که برخی آن را دان دان می‌خوانند از گروه طبل‌های طناب دار غرب آفریقاست. این ساز در اندازه مختلف وجود دارد و معمولاً در کنار جیمبه اجرا می‌شود. در سرخود دارای پوست مصنوعی هستند و با چوب، مَلِت و … نواخته می‌شود. حتی برخی نوازندگان با یکدست ساز و با دست دیگر زنگ می نوارند.
کاخن
در راهنمای خرید کاخن باید پیش از هر چیز بدانید که چه نوع سازی است. کاخن یکی از انواع سازهای کوبه ای است که منشأ آن پرو است. کاخن یک لغت اسپانیایی به معنای صندوق یا جعبه است. نوازنده روی ساز چوبی که در کنار یا پشت آن‌یک حفره وجود دارد، می‌نشیند و با ضربه بر سطح ساز و اطراف آن اصوات و تن‌های متفاوت را اجرا می‌کند. این ساز در سبک فلامنکو و جاز کاربرد بسیاری دارد. کاخن به دو نوع ثابت و رگلاژی تقسیم می‌شوند.
نوع ثابت آن دارای فنر یا سیم گیتار هستند. صدای یکنواختی داشته و قابلیت تنظیم ندارند. مدل رگلاژی دارای فنر یا سیم گیتار هستند، اما قابلیت تنظیم صدا نیز دارند. قسمتی که به آن ضربه می‌خورد تاپا نام دارد نوع چوبی که صفحه تاپا را تشکیل می‌دهد متنوع است بهتر است که از چوب گیلاس، ماهون و افرا استفاده شود و برای قسمت‌های دیگر از چوب کاج، صنوبر و … استفاده می‌شود.
کالیمبا
در ادامه مقاله راهنمای خرید سازهای کوبه ای به ساز امبیرا یا کالیمبا که بیش از ۳۰۰۰ سال قدمت دارد اشاره می‌کنیم. گفته می‌شود خواستگاه این ساز شماَل شرق آفریقاست. کالیمبا یک ساز ملودیک است که روی آن ۷ تا ۱۲ کلید وجود دارد. کلیدها روی یک جعبه چوبی قرارگرفته‌اند که داخل آن‌یک حفره برای تقویت و تشدید صدا قرار دارد. با ضربه زدن با انگشت روی کلیدها اصواتی تولید می‌شود.
کنگا
کانگا یا کنگا از درام‌های دستی لاتینی است که ریشه در کوبا دارد. از چوب و پوست گوساله ساخته می‌شوند. یک مجموعه کامل از کانگا دارای سه طبل، تومبا (بزرگ‌ترین طبل)، کنگا و کوینتو (کوچک‌ترین طبل) تشکیل‌شده است. درصورتی‌که چهار تکه باشد کوچک‌ترین ساز آن ری کوینتو است. در بسیاری از کشورها این مجموعه به تومبا مشهور است و برای نواختن در سبک‌های مختلفی ازجمله، راک، بلوز، آر اند بی و … مناسب است.
هنگ درام
از جدیدترین سازهای کوبه‌ای می‌توانیم به هندپن یا هنگ درام اشاره‌کنیم. این ساز در سال ۲۰۰۰ ساخته و به‌سرعت در بین مردم محبوب شد. در این ساز از طریق ضربه، مالش و یا کشیدن دست بر بدنه‌ساز صدا تولید می‌شود. هنگ درام شکلی شبیه به بشقاب‌پرنده و جنسی از فولاد (معمولاً از جنس برنج) دارد. چند نکته که می‌تواند راهنمای خرید هنگ درام باشد را به شما معرفی می‌کنیم. برای نواختن ساز آرام و غمگین هنگ درام ماینور و برای نواختن آهنگ‌های هیجانی‌تر و شاد هنگ درام ماژور انتخاب کنید. همچنین به تعداد نت‌های روی ساز دقت کنید. سازهای ارزان نت کمتری دارند. پیشنهاد ما خرید ساز ۹ نت است.
درنهایت اینکه هنگ درام قابلیت کوک ندارد و گام مشخصی را از اول داراست پیشنهاد می‌کنیم پیش از خرید گام، اسکیل یا ملودینگ موردنظر خود را انتخاب کنید.
درام رایج‌ترین ساز کوبه‌ای
یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع سازهای کوبه ای در جهان، درام کیت آکوستیک است. این کیت شامل مجموعه‌ای از طبل‌ها و سنج‌هاست که بر روی پایه‌ها و اتصالات مختلفی نصب‌شده و در کنار یکدیگر نواخته می‌شوند.
طبل اسنر
طبل کوچک یا طبل اسنر در دو طرف خود لایه‌ای پلاستیکی دارد و پوسته زیرین آن دارای سیم‌های کشیده شده است که همین ویژگی سبب ایجاد صدای تیز استاکاتو می‌شود. حساسیت طبل اسنر باعث می‌شود که نوازنده کنترل بیشتری بر فشار و حجم صدا داشته باشد.
طبل بیس
بزرگ‌ترین طبل موجود در مجموعه درام‌ها طبل بیس یا درام بیس است که به طبل ضربه نیز شهرت دارد. این طبل روی زمین قرار می‌گیرد و با یک یا دو پدال توسط پای نوازنده اجرا می‌شود. این طبل صدای پرقدرتی را ایجاد می‌کند. طبل بأس همچنین به‌عنوان مشخص‌کننده و راهنمای گام موزیک استفاده می‌شود.
هیت هت
هیت هت (جفت سنج) شامل دو سنج است که بر روی یکدیگر قرارگرفته‌اند و از قسمت داخلی به یکدیگر وصل شده‌اند. این دو سنج توسط لوله به یک پدال متصل می‌شوند و هرگاه نوازنده پدال را فشار دهد سنج‌ها به یکدیگر برخورد می‌کنند. همچنین این سنج‌ها توسط درام استیک (چوب) نیز نواخته می‌شوند.
سنج‌ها
آخرین قسمت از درام کیت، سنج‌ها هستند که معمولاً در بالاترین نقطه نسبت به سایر ابزار قرار می‌گیرند. دو نوع رایج سنج‌هایی که در کیت استفاده می‌شود سنج کراش و سنج راید است. سنج کراش دارای لبه‌های تقریباً نازکی است که هنگام ضربه صدای بلندی ایجاد می‌کنند. کارکرد اصلی آن ایجاد صداست. سنج راید صدای ریتمیک پایدارتری را منتشر می‌کند و می‌توانند جایگزین هیت هت در تولید ضربات محکم و نافذ باشند.
اجزای دیگر
درام کیت معمولاً از طبل‌های اضافی نیز استفاده می‌کند. تم‌ها طبل‌های سیلندری شبیه به طبل اسنر هستند البته بدون سیم‌هایی که موجب ایجاد تنش در قسمت زیرین آن می‌شود. در درام کیت‌های کلاسیک، دوتم، تم بالا و تم متوسط، بالای طبل بأس قرار می‌گیرند. تم بالا از نظر ابعاد کوچک‌تر است و گام بالاتری را ایجاد می‌کند. تم متوسط مقادیری بزرگ‌تر است و صدای بیشتر و عمیق‌تری را تولید می‌کند. بسیاری از کیت‌ها دارای فلور تم یا تم پایین هستند که بزرگ‌ترند و به علت سایزشان مستقیم روی یک‌پایه روی زمین قرار می‌گیرند. فلور تم پایین‌ترین گام در بین تم ها را دارد.
درام کیت الکترونیک
یک جایگزین خوب برای درام کیت کلاسیک و سنتی، درام کیت الکترونیک است. طبل‌های الکترونیک جایگزین طبل‌های معمولی می‌شود و آلیاژهای مورد استفاده در درام کیت الکترونیک متفاوت است. در این مدل درام با هر ضربه‌ای که به طبل یا سنچ خورده می‌شود سیگنال الکترونیکی به سینت سایزر یا دستگاهی همانند آن‌که در آن قرار دارد، ارسال می‌شود. پدهای درام الکترونیک معمولاً ازنظر ظاهری همانند درام‌های معمولی است. همچنین مزیت‌های بیشتری نسبت به درام آکوستیک دارند.
نوازندگان توانایی کنترل حجم صدا حتی در هنگام استفاده از هدفون رادارند. همچنین توانایی بازتولید طیف وسیع و متنوعی از اصوات رادار است و معمولاً از درام کیت‌های آکوستیک جمع و جورتر است. البته در مقایسه با درام آکوستیک معایبی هم دارند. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها این است که این نوع درام‌ها از نوع آکوستیک گران‌تر هستند بخصوص اگر قرار باشد تجهیزات مضاعفی جهت تقویت صدا تهیه کنید. درام الکترونیک لزوماً تجربه مشابهی از یادگیری و نوازندگی درام آکوستیک ارائه نمی‌دهد و ممکن است واقعی و پویا به نظر نرسند.
راهنمای خرید درام
- در نظر داشته باشید که درام جاگیر است. پیش از خرید توجه کنید که فضای لازم برای آن رادارید. درصورتی‌که دارای معضل جا و مکان مناسب هستید شاید درام الکترونیک از آن‌جهت که کوچک‌تر است انتخاب بهتری برای شما باشد.
- نمی‌توانید به‌صورت مداوم درام خود را جابه‌جا کنید، هر بار سرهم کردن و باز کردن آن زمان‌بر است. این نکته را پیش از خرید مدنظر قرار دهید.
- یکی از مشکلاتی که درامرها معمولاً با آن مواجه هستند تولید صدای زیاد ساز است. برای انتخاب محل تمرین جایی را انتخاب کنید که مزاحمتی برای کسی ایجاد نکند، در غیر این صورت درام الکترونیک به جهت تنظیم صدا و یا حتی استفاده از هدفون انتخاب هوشمندانه‌تری است.
- در ادامه مبحث راهنمای خرید سازهای کوبه ای باید این نکته را بدانید که به‌طورکلی در انتخاب هر سازی، تناسب بین سایز نوازنده و اندازه ساز موردنظر اهمیت بسیاری دارد که درام نیز از این قاعده مستثنا نیست.
- از لوازم جانبی درام غافل نشوید، از کیفیت درام استیک (چوب)، ملت‌ها و سایر لوازم اطمینان حاصل کنید. درام استیک‌ها در سایزها و شکل‌های مختلف و متنوعی در بازار موجود است.
- ازآنجایی‌که درام‌ها معمولاً در حالت ایستاده هستند از کیفیت و قدرت چهارپایه و لوازمی که انواع طبل و سنج‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند و راحتی صندلی محل نشستن درامر مطمئن شوید.
حتما بخوانید:
بهترین ساز کوبه ای
راهنمای خرید سازهای کوبه ای شرقی
تنبک
تنبک یا دمبک از محبوب‌ترین سازهای خاورمیانه است. دهانه آن بسیار نازک و از جنس چوب یا سفال است. این ساز به شکل افقی روی پای نوازنده قرار می‌گیرد و صدای حجیم و پرقدرتی تولید می‌کند. به جهت راهنمای خرید تنبک و دایره لازم است به چند نکته توجه کنید. اول‌ازهمه اینکه چوب تنبک باید فاقد ترک‌خوردگی باشد. بهترین چوب مناسب برای ساخت تنبک چوب گردو و توت است. همچنین پوستی که روی ساز کشیده شده است نباید شل باشد. چند میلی‌متر فرورفتگی عادی است. جنس پوست معمولاً از پوست بز، گوساله یا شتر است که کیفیت پوست شتر بهتر است.
دف
دف از سازهای کوبه‌ای ایرانی است که در موسیقی سنتی ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد و از یک حلقه چوبی و پوستی که روی آن است ساخته می‌شود. این ساز را با نوک انگشت می‌نوازند و تقریباً شبیه دایره ولی از آن بزرگ‌تر است. به‌طورکلی دف دارای اجزای مختلفی ازجمله کلاف اصلی، پوست، حلقه‌ها و گل‌میخ‌هاست. در راهنمای خرید دف به نکاتی که در زیر آورده‌ایم توجه کنید:
- در راهنمای خرید سازهای کوبه ای باید سطح نوازندگی خود را در نظر بگیرید. اگر برای نوازندگی دف مبتدی هستید، ساز با طوقی نازک‌تر تهیه کنید زیرا سبک‌تر است و دست شما دیرتر خسته می‌شود.
- به جنس روی طوق توجه کنید زیرا باید خاصیت عرق‌گیری داشته باشد. جنس آن می‌تواند از پارچه، چرم پرزدار و یا خود پوست بز باشد.
- بهتر است از دف با پوست طبیعی مثل پوست بز استفاده کنید. البته این نوع دف هزینه بیشتری هم طلب می‌کند.
- صدای دف باید متناسب با سبک نوازندگی شما باشد. در افرادی که با نوک انگشت می‌نوازند یا شلاقی میزان صدای دف متفاوت است.
به میزان و فاصله زنجیرهای کنار طوقی دف دقت کنید. این معیارها در میزان صدای دف تأثیرگذار است.
